Water Hammer คืออะไร? สาเหตุ อาการ และวิธีป้องกันค้อนน้ำในระบบท่อ

admin22387
Sep 4, 2023
1 min read

Updated: 6 days ago

Water Hammer คืออะไร? ปรากฏการณ์ “ค้อนน้ำ” ที่ทำให้ท่อสั่นและมีเสียงดังในระบบน้ำบ้านและอาคาร

Water Hammer คืออะไร ?? Water Hammer (ค้อนน้ำ) คือ ปรากฏการณ์ในระบบท่อที่เกิดขึ้นเมื่อมีการ หยุดการไหลของน้ำอย่างรวดเร็ว เช่น การปิดวาล์วทันที หรือการหยุดปั๊มน้ำแบบฉับพลัน ส่งผลให้เกิดแรงดันย้อนกลับในท่อ ทำให้ท่อเกิดการสั่นสะเทือนและเกิดเสียง “ตึง ๆ” คล้ายถูกค้อนตอก ซึ่งในบางกรณีสามารถทำให้ท่อและอุปกรณ์ชำรุดเสียหายได้

Water Hammer เป็นเรื่องสำคัญในระบบน้ำทั้ง บ้านพักอาศัย อาคารสูง รวมถึงระบบอุตสาหกรรม ที่ผู้ใช้น้ำควรทำความเข้าใจเพื่อป้องกันปัญหาในอนาคต

Water Hammer pipe broken — Pipe Line broken by water hammer

✅ สาเหตุการเกิด Water Hammer

Water Hammer เกิดจากการเปลี่ยนแปลงแรงดันและความเร็วของน้ำอย่างรุนแรง เช่น

ปิดวาล์วน้ำทันทีโดยไม่มีการผ่อนแรง
ปั๊มน้ำหยุดทำงานอย่างกระทันหัน
เติมน้ำเข้าท่อที่ว่างด้วยความเร็วสูง
การไหลของน้ำในท่อถูกบล็อกแบบเฉียบพลัน

เปรียบเทียบให้เห็นภาพง่าย ๆเหมือนคนเดินเรียงแถวอยู่ดี ๆ แล้วมีสิ่งกีดขวางด้านหน้า เมื่อคนหน้าสุดหยุดทันที คนด้านหลังจะชนต่อกันเป็นทอด ๆ เกิดแรงกระแทก เช่นเดียวกับแรงดันน้ำที่สะท้อนกลับในท่อ

✅ อาการที่บ่งบอกว่ามี Water Hammer

ได้ยินเสียง ตึง ๆ / ปัง ในท่อ
ท่อและวาล์วเกิดการสั่น
แรงดันน้ำแกว่งผิดปกติ
อุปกรณ์ในระบบน้ำสึกหรอเร็วกว่าปกติ

✅ ผลกระทบจาก Water Hammer

หากเกิดซ้ำเรื้อรัง อาจส่งผลให้:

ท่อแตกรั่ว
วาล์วเสียหาย
ปั๊มน้ำชำรุด
เกจแรงดันและอุปกรณ์ควบคุมเสียหาย

โดยเฉพาะ อาคารสูง ที่ระบบน้ำต้องใช้แรงดันสูง จึงมีความเสี่ยงเกิด Water Hammer มากเป็นพิเศษ

✅ วิธีป้องกันและแก้ไขปัญหา Water Hammer

วิธีป้องกัน	รายละเอียด
ปิดวาล์วอย่างช้า ๆ	ลดแรงกระแทกภายในท่อ
ติดตั้ง Non-Return Valve (NRV)	ป้องกันแรงดันย้อนกลับถึงปั๊ม
ใช้ วาล์วโซลินอยด์แบบปิดช้า	ควบคุมเวลาในการปิด ลดแรงดันสะท้อน
ติดตั้ง ถังไดอะแฟรม / Shock Absorber	ดูดซับแรงกระแทกในระบบท่อ
เติมน้ำเข้าระบบอย่างค่อยเป็นค่อยไป	ป้องกันแรงดันขึ้นเร็วเกินไปในท่อที่ว่าง
ใช้ระบบปั๊มน้ำที่มี Soft-Start / Soft-Stop	เริ่มและหยุดแรงดันแบบนุ่มนวล ลด Water Hammer

🏢 กรณีของอาคารสูงและระบบปั๊มน้ำ

ในอาคารสูง ระบบน้ำต้องใช้แรงดันสูงเพื่อดันน้ำขึ้นชั้นบน เมื่อมีการเปิด–ปิดระบบแบบรวดเร็ว จะเกิดแรงดันสะท้อนอย่างรุนแรง จึงควรเลือกปั๊มน้ำและอุปกรณ์ควบคุมที่รองรับการป้องกัน Water Hammer เช่น

ระบบควบคุมความดันค่อยเป็นค่อยไป (Soft Pressure Control)
Non-return valve คุณภาพสูง
ถังแรงดันขนาดเหมาะสม

สำหรับการเลือกปั๊มน้ำอาคารสูงและอุปกรณ์ที่ช่วยลด Water Hammer คลิกที่นี่ (สามารถใส่ลิงก์สินค้า LEO ได้)

📌 สรุป

Water Hammer คือปัญหาสำคัญของระบบน้ำ หากปล่อยทิ้งไว้ อาจสร้างความเสียหายใหญ่ทั้งท่อ ปั๊มน้ำ และอุปกรณ์ในระบบ การติดตั้งวาล์วและอุปกรณ์ควบคุมอย่างเหมาะสม รวมถึงใช้งานระบบน้ำอย่างถูกวิธี จะช่วยลดโอกาสเกิดปัญหาได้อย่างมาก

ข้อมูลเพิ่มเติม

Tel. 02-292-1067-70

Youtube : Leopump ประเทศไทย

Line Official : @775ruust

Facebook : LEOpumpThailand