วิธีสตาร์ทมอเตอร์ปั๊มน้ำ DOL, Star-Delta, Soft Starter ต่างกันอย่างไร? | ป้องกัน Water Hammer

สตาร์ทมอเตอร์แบบ Star Delta

วิธีสตาร์ทมอเตอร์ปั๊มน้ำ: DOL, Star-Delta และ Soft Starter คืออะไร? ลด Water Hammer ทำอย่างไร?

ในการใช้งานปั๊มน้ำ วิธีสตาร์ทมอเตอร์ปั๊มน้ำ โดยเฉพาะงานระบบน้ำอาคาร โรงงาน และระบบชลประทาน การเลือก วิธีการสตาร์ทมอเตอร์ (Motor Starting Method) เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมาก เพราะการสตาร์ทที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้เกิดกระแสไฟกระชาก ค่าไฟสูง และรวมถึงปัญหาใหญ่ที่พบได้บ่อยคือ Water Hammer หรือแรงกระแทกในระบบท่อ ซึ่งอาจสร้างความเสียหายต่อตัวปั๊มและระบบท่อได้

ปัจจุบันการสตาร์ทปั๊มน้ำหลัก ๆ มี 3 วิธี ได้แก่

• Direct On-line (DOL)

• Star-Delta

• Soft Starter

มาดูหลักการทำงาน ข้อดี-ข้อเสีย และการป้องกัน Water Hammer ของแต่ละวิธีกันครับ 👇

1. Direct On-line Start (DOL)

DOL คือการสตาร์ทมอเตอร์โดยต่อไฟ 3 เฟสเข้ากับมอเตอร์โดยตรง

✅ ข้อดี

• วงจรง่าย ติดตั้งง่าย

• ต้นทุนอุปกรณ์ต่ำ

⚠️ ข้อเสีย

• กระแสไฟช่วงสตาร์ทสูงถึง 6 เท่า ของโหลดปกติ → ค่าไฟสูง

• เกิดแรงกระชากระบบท่อ (Water Surge) ได้ง่าย

• หยุดมอเตอร์แบบฉับพลัน → เกิด Water Hammer ตามมา

เหมาะกับปั๊มขนาดเล็ก และงานที่ไม่ต้อง Start/Stop บ่อย

2. Star-Delta Start

เริ่มสตาร์ทแบบ Star ก่อน แล้วสลับเป็น Delta เมื่อความเร็วถึงระดับหนึ่ง

✅ ข้อดี

• ลดกระแสไฟฟ้าช่วงสตาร์ทได้ประมาณ 1/3 ของ DOL

• ช่วยลดค่าไฟมากกว่า DOL

⚠️ ข้อเสีย

• แรงบิดลดลงประมาณ 42%

• อาจสตาร์ทไม่ติดในงานโหลดสูง เช่น ปั๊มที่ต้องดันน้ำขึ้นที่สูง หรืองานอุตสาหกรรม

นิยมใช้ในปั๊มขนาดใหญ่ เช่น 7.5 HP ขึ้นไป ไฟ 3 เฟส

3. Soft Starter

สตาร์ทแบบค่อย ๆ เพิ่มแรงดัน (Voltage Ramp Up) และค่อย ๆ ลดความเร็วตอนหยุด

✅ ข้อดี

• ลดกระแสไฟฟ้าช่วงสตาร์ทอย่างมีประสิทธิภาพ

• ป้องกันแรงดันกระชาก ลด Water Hammer ได้ดีที่สุด

• ให้แรงบิดเพียงพอ ไม่เหมือน Star-Delta

✅ คำแนะนำในการเลือกขนาด

• เลือกขนาด Soft Starter = ขนาดมอเตอร์ปั๊ม

• หาก Start/Stop มากกว่า 10 ครั้งต่อชั่วโมง → เลือกขนาดเพิ่มขึ้นอีก 1 Step

เหมาะกับระบบปั๊มที่ต้องการความนุ่มนวลและปลอดภัยสูง เช่น ระบบอาคาร โรงงาน ระบบดับเพลิง

สรุปการเลือกวิธีสตาร์ทปั๊มน้ำ

วิธีสตาร์ท	ประสิทธิภาพ	ป้องกัน Water Hammer	เหมาะสำหรับ
DOL	⭐⭐⭐	⭐	ปั๊มขนาดเล็ก ใช้งานทั่วไป
Star-Delta	⭐⭐⭐⭐	⭐⭐⭐	ปั๊มใหญ่ 7.5HP+
Soft Starter	⭐⭐⭐⭐⭐	⭐⭐⭐⭐⭐	ระบบอาคาร โรงงาน ปั๊มแรงดันสูง

ปั๊มน้ำลีโอ (LEO Pumps) กับระบบสตาร์ทมอเตอร์

สำหรับ ปั๊มน้ำลีโอ รุ่นกำลังสูงตั้งแต่ 7.5 HP ขึ้นไป (ไฟ 3 เฟส) นิยมใช้ระบบ Star-Delta หรือ Soft Starter เพื่อ

• ลดความเสียหายจาก Water Hammer

• ถนอมระบบท่อและอุปกรณ์

• เพิ่มอายุการใช้งานของปั๊ม

สรุป

การเลือกวิธีสตาร์ทมอเตอร์มีผลต่อ✅ ค่าไฟ✅ ระบบท่อและปั๊มน้ำ✅ ความปลอดภัยและอายุการใช้งานอุปกรณ์ หากต้องการความปลอดภัยสูงและลด Water Hammer ได้ดีที่สุด Soft Starter คือทางเลือกที่แนะนำ

ข้อมูลเพิ่มเติม

Tel. 02-292-1067-70

Youtube : Leopump ประเทศไทย

Line Official : @775ruust

Facebook : LEOpumpThailand